Sad Guru
Het vervolg op Junk Foof for the Soul : fast food spiritualiteit en fake gurus. Wat is het verschil tussen een satguru en een sad guru?
Photo by Deva Darshan on Unsplash
“Satpurush Ko Jansi, Tiska Satguru Naam.
The one who has seen the supreme lord of truth - Satya Purush - is Satguru.”
Kabir is een groot Indisch mysticus. Hij kwam uit een moslim gezin en had een grote invloed op de bhakti (devotionele) stroming binnen het hindoeïsme. Voor zijn dood hadden moslims en hindoes kritiek op hem, na zijn dood eisten ze zijn erfenis op.
Wat is een सत्गुरु of satguru? Guru in het Sanskriet betekent ‘ene die de duisternis verdrijft en je naar het licht brengt’. Sat betekent ‘waarheid’. Satguru betekent dus ‘ware licht’. Wie is satguru? Volgens Kabir is dat ‘degene die Sat Purush (The True, Eternal Being) of God gezien heeft’.
“But,” he said, “you cannot see my face, for no one may see me and live.””
Maar wat is god zien? Zoals Mozes wist ‘kan je god niet zien en leven’ (Exodus 33:20). De Bijbel zegt duidelijk dat geen mens God kan zien (Deut.4:12, Richt.13:22, Jes.6:5, 1 Joh.4:12). Johannes schrijft aan het begin van zijn evangelie: ‘Niemand heeft ooit God gezien' (Joh.1:18).
De satguru heeft god gezien maar jij kan god zogezegd niet zien en leven? Het oplossen van dit raadsel is de sleutel om het satguru concept te begrijpen. Zelfs theologen krijgen dit niet uitgelegd en de meesten zullen de Bijbel (onterecht) afdoen als onzin. Christenen zijn blijkbaar niet meer zo hip. Moslims wel daarentegen. Onze politiek correcte linkse bobo’s die christenen zo graag bashen leggen moslims graag in de watten. Laten we aan de islam vragen wat zij zeggen over ‘het zien van God’? Moslim mystici zeggen iets dat sterk lijkt op wat hun (politiek foute) christelijke collega’s zeggen:
“De grootste zonde is denken dat jij en God gescheiden zijn”.
Eenheid is de basis-intuïtie en de kern van spiritualiteit, mystiek of meditatie. Of non-dualiteit (3) om het met een hipper woord te zeggen. En dan hebben we het niet over holle politieke slogans zoals “Eendracht maakt macht” of “We zijn allen één, laten we elkaar een handje geven.” De eenheid waar mystici naar verwijzen is niet socio-politiek maar fysisch van aard, even fundamenteel als the unified field of ‘het eenheidsveld’ van onze fysici. Als de werkelijkheid ‘één’ is zoals alle mystici beweren, dan kan je op zijn minst theoretisch begrijpen dat er geen plaats is voor twee: jij én god. Het is jij of god. De twee zijn één geworden.
Dan begrijp je dat zoiets als ‘een verlicht persoon’ niet kan bestaan. Verlichting is het einde van de persoon. Of juister nog, het inzicht dat die persoon nooit echt bestaan heeft. De satguru of de enige ware goeroe is helemaal geen mens. Het is geen ander, apart of hoger wezen. De satguru is god in de zin van de alomvattende waarheid of werkelijkheid van het leven. Misschien wordt het beeld van de soefi meester Shams die zij dat ‘een ware mentor doorschijnend is als glas en G-ds licht laat passeren’ nu iets duidelijker. Shams Tabrizi werd geciteerd in de vorige musing Junk Food for the Soul.
Onthoud dat geen enkel mens aanspraak kan maken op de titel Satguru of Sadguru. Wie dat doet is een oplichter met een godcomplex. Google ‘satguru’ en je zal iemand zien verschijnen die aan die beschrijving voldoet.
Stripping the Gurus
“He is the real Sadhu, who can reveal the form of the Formless to the vision of these eyes;
Who teaches the simple way of attaining Him, that is other than rites or ceremonies;
Who does not make you close the doors, and hold the breath, and renounce the world;
Who makes you perceive the Supreme Spirit wherever the mind attaches itself;
Who teaches you to be still in the midst of all your activities.
Ever immersed in bliss, having no fear in his mind, he keeps the spirit of union in the midst of all enjoyments.
The infinite dwelling of the Infinite Being is everywhere: in earth, water, sky, and air;
Firm as the thunderbolt, the seat of the seeker is established above the void.
He who is within is without: I see Him and none else”
“Hij die binnen is is buiten: Ik zie Hem en niemand anders”, de laatste zin van Kabir’s gedicht verwijst naar het mysterie van de eenheid. Dit is geen rationeel inzicht want ons verstand kan er niet aan. De eenheid is niet onbegrijpelijk omdat die materie zogezegd te ingewikkeld zou zijn voor simpele zielen, ze valt per definitie niet te begrijpen omdat ze te ‘één-voudig’ is. De absolute eenheid heeft immers geen tegengestelde. Meditatie is de sleutel die deze non-duale paradox ontgrendelt.
Kabir zegt in dat gedicht dat religieuze riten en ceremonies je niet naar God brengen. Hij zegt ook: “Je moet je deur niet sluiten, je adem niet inhouden en de wereld niet verzaken”. Daarmee geeft hij aan dat conventionele meditatie en het ontvluchten van de wereld je ook niet naar verlichting leiden. Technieken zijn slechts hulpmiddelen. In de eerste musings werd al aangegeven dat ware meditatie geen ‘doen’ maar een ‘zijn’ is. De echte sadhu of ‘heilige’ leidt je op een simpele manier (via non-meditatie) naar de ware visie: god is alles en overal, er is geen ‘ander’.
Het geheim van de eenheid is extreem goed beveiligd. Nep-goeroes zijn net slim genoeg om te begrijpen dat die fameuze eenheid waar alle grote wijzen over praten hét ultieme ding moet zijn. Ze zijn echter niet slim genoeg om te snappen waar dit echt over gaat. Ze hebben de mond vol van eenheid maar vallen door de mand van zodra ze erover praten.
Als voorbeeld nemen we Krishna & Preetha (K&P), de kinderen van de gevallen goeroes Amma & Bhagavan die we in de vorige musing ontmoet hebben. Ze verkopen dezelfde onzin als hun ouders, maar in een modern jasje en op een sluwere manier. De naam van hun O&O Academy is de samentrekking van Oneness en One World, de favoriete slogan van alle wannabe wereldleiders. Alles draait om Eenheid of Ekam, The One Field of ‘Het Unitaire Veld’. Dat eenheidsveld doet denken aan ‘het quantumveld’, een wetenschappelijk klinkende term die serieuzer en neutraler overkomt dan het problematische godsconcept. K&P zijn mee met hun tijd.
Hoe stellen ze zichzelf voor? In hun eigen woorden zijn ze “two of the most impactful transformational leaders and philanthropists* of our time. They have led millions on a profound journey into consciousness, helping them find the healing, joy, relationships, and purpose they are seeking.” Het witte paleis dat ze gebouwd hebben, de luxueuze seminariezalen, de lovende testimonials, de blije mensen, de werken voor een goed doel, het rijke aanbod aan programma’s, cursussen en events, dit alles is even indrukwekkend als hun cv.
Welke taal hanteren K&P in hun professioneel ogende website? Wat meteen opvalt is dat zij het integrale vocabularium van de Amerikaanse succes coaching en new age in een blender gestoken hebben. Ze serveren je de volgende ‘super-succes-soep’:
“Access the limitless power of the universe, turn possibilities into realities, awaken, transform, create wealth & abundance and a new sense of self, access universal intelligence, we nurture intuitive and conscious leaders, wise circles, evolution, soul-sync, powerful meditation, manifest your heartfelt intentions, experience transformation in the comfort of your home, don’t ask for forgiveness, make room for your best self, take the next step, easy & effective, anywhere & anytime, tried & tested, I have been very fortunate, I feel so privileged, I am so happy to share, leaders, business, teachers, changemakers, powerful immersion in The Beautiful State Consciousness, revolutionary insights, spiritual solutions to conquer challenges, consciousness upgrades, achievement, partnership, gain inner harmony, embrace love as a state, make a positive impact, deeply transformative divine science, a blend of ancient wisdom and modern neuroscience, mystical journeys, attend prestigious spiritual retreats, be a pillar upholding the grand vision and accelerate world transformation, places of power that are energetically connected, immense power would flow into you and shift you from disconnected consciousness to connected consciousness, at the root of all global problems and personal problems are disconnected human beings, the global phenomenon of transforming human consciousness from disconnection to connection, become part of this massive mission of awakening people to connection with themselves, with fellow human beings, with the earth and with the divine, as we hit a tipping point, a new phenomenon will emerge across the globe, easily flow with life, undergo deep meditative practices, free yourself from negative emotional states, be led through liberative insights, reach beautiful states, be led through powerful mystic processes, activate the neurons of your heart and brain for a life of new beginnings, love is.a state of being, ignite the light, unlock the stillness, 2 states of being, move from chaos to harmony, discover your purpose, manifest synchronicities, be guided to live a fulfilled life, becoming conscious, transformed leaders who can bring about a new world. …
De Indische variante van Tony ‘Unleash the Power Within’ Robbins, de über-bekende en turbo-charged Amerikaanse success trainer die zich eerder geassocieerd had met het ouderpaar Amma & Kalki Bhagwan. Tony Robbins zou de naam van hun beweging veranderen naar Oneness University. East meets West en dat geeft een explosieve cocktail: A Mind-Blowing Spiritual Awakening – Tony Robbins meets Oneness University.
Misschien denk je: “Ik wil dit ook!” Het streven naar een vervuld leven en mind-blowing awakenings kraak ik niet af, jaag ze na als je dat wil, ik zeg alleen dat dit niets, maar dan ook niets te maken heeft met spiritualiteit. Dit is zover als de wereld je kan brengen, en dat is goed. Op een bepaald moment zal je het echter gehad hebben met rijkdom, status en goddelijk geïnspireerde leiders die meebouwen aan een nieuwe wereld. Omdat het egotripperij blijft en het je fundamenteel nooit zal vervullen. Na de zoveelste life-changing experience en mind-blowing awakening ben je nog altijd niet thuis. Een volgend seminarie van een paar duizend euro om je naar de next level te brengen? Begin je hieraan te twijfelen, dan ben je vermoedelijk rijp voor meditatie.
Ik ken Tony Robbins omdat ik als jonge ondernemer zijn Life Mastery (1) training gevolgd had. Hij is een larger-than-life figuur met grote kwaliteiten en even grote gebreken. Ik heb hem altijd een goede kerel gevonden, ook al zou hij te kampen hebben met de problemen die overmatig succes met zich meebrengt: verleiding, mooie vrouwen en niet altijd zo goed omringd zijn. Tony is de incarnatie van the american dream en een super-achiever. En net dat verklaart zijn typische new age naïviteit inzake spirituele materies. De grote illusie is dat awakening of verlichting dingen of ‘staten’ zijn die net als alle andere wereldse doelstellingen gepland of bereikt kunnen worden. In feite staat die achiever en massive action mentaliteit (access, activate, awaken, unleash, unlock, ignite, enpower, transform, reach, create, manifest) haaks op wat meditatie vraagt: wu wei (niet-doen). Hoe sterker je het najaagt, hoe harder je je inspant, hoe meer je het wegjaagt.
Het ‘managen en bewaken van je mentale staat’ is een belangrijk onderdeel van zelfhulp en coaching. Op zich is dit ok. In feite maakt dit deel uit van de normale en positieve psychologische ontwikkeling van elk mens. Psychotherapie, zelfhulp en coaching vullen hier een belangrijke lacune die door vele ouders en scholen niet wordt ingevuld. Maar hiermee zit je op psychologisch terrein, het heeft nog niets te maken met spiritualiteit. Verwar die twee niet zoals Krishna & Preetha dat doen. Hun O&O website praat over emotional states, beautiful states, love is a state of being, 2 states of being. Waar halen ze dat? Liefde is geen aparte ‘zijnsstaat’, verlichting is geen hogere ‘bewustzijnsstaat’, dat staat in koeien van letters in alle spirituele boeken. In meditatie leer je juist om al dat gedoe met ‘staten’ los te laten en vanop rustige afstand te beschouwen (meta-visie).
Het psychologiseren van spiritualiteit, een ernstige vorm van reductionisme, is de veralgemeende fout van deze tijden. Waarom noem ik dit een ernstige fout? Ten eerste omdat je jezelf daarmee de mogelijkheid tot waar geluk en welzijn ontneemt, je beperkt je visie tot een eng psychologisch perspectief, terwijl er zoveel meer te ontdekken is. Ten tweede omdat nep-goeroes goedkope psychologische trucjes gebruiken om mensen te misleiden. Een ervaren coach kent voldoende middelen om je snel in een andere ‘staat’ te brengen. Dit gaat van individuele zelfhulp technieken waardoor je in het praktische leven beter gaat functioneren (positief), tot het gebruik van ‘love-bombing’ (mensen overweldigen met liefdevolle aandacht) en groepsenergieën om je in trance en vervoering te brengen (negatief). De veranderde ‘staat’ die kunstmatig geïnduceerd werd, wordt dan ten onrechte toegeschreven aan ‘spirituele krachten’. Wees op je hoede voor leraren die overweldigende emotionele staten triggeren en dat aan iemand anders dan jezelf toeschrijven. De sterke energie van een nep-goeroe is niets anders dan de onbewuste projectie van je eigen energie. Een ware mentor zal je nooit fascineren of manipuleren. Ik zal aparte musings wijden aan psychische manipulatietechnieken, als je daar iets over weet wordt het gemakkelijk om die te herkennen.
Hiranyagarbha, het Gouden Kosmisch Ei door artiest Manaku (1740) - public domain
Op de pseudo-spirituele O&O website vind je haast geen hindoe referenties meer. Preetha profileert zich eerder als een Indische Oprah Winfrey (een Amerikaans tv ster en new age boegbeeld) en Krishna behoedt zich ervoor om zich openlijk Kalki junior of de nieuwe Messias te noemen. Het P&K team heeft begrepen dat zij de persoonlijke hindoe goden best mijden. In de plaats daarvan halen zij een onpersoonlijke godheid boven. Krishna serveert ons zijn bizarre Ekam mystificatie:
Ekam is a Mystic Realm of Transcendence
Ekam is a Generator and Amplifier of Awakening States
Ekam is a cradle for World Transformation
In het Sanskriet betekent Ekam ‘één’, ‘single’ en ‘alleen’. Met andere woorden, het obligate eenheidsconcept. Het past perfect in Krishna’s bollenwinkel: Ekam werkt volgens hem als een ‘generator en versterker van staten van ontwaken en is een wieg voor wereld-transformatie’. Papa-avatar verkocht ouderwetse zegeningen en verlichting. Zoon-coach verkoopt blitse awakening states en transformational leadership.
Prajapati, Government Museum Chennai, India - CC BY-SA 4.0
De inspiratie komt uit de Rig Veda (2), ‘s werelds oudste geschrift. Krishna spint er een modern verhaal rond van een ontploffend gouden ei, bol of baarmoeder die de kosmos baart. Zie het als de vedische versie van de Big Bang. Net als zijn vader krijgt Krishna een privé bezoek van dat gouden ei, de singulariteit die aan de bron ligt van al het leven. Dit ei verschijnt in een visioen in de gedaante van Prajapati, de vedische oergod die als eerste uit het ei komt en heerser van de schepping wordt. Krishna krijgt een exclusief mandaat van dit stralend goddelijk wezen, hij krijgt de unieke gave om de wereld te ‘verlichten’. Bovendien is Krishna’s paleis in Andhra Pradesh, ook Ekam genaamd, de enige plaats in de wereld waar dit gouden ei gehuisvest is. Wie het inner sanctum van K&P’s sprookjespaleis betreedt, ontvangt een transcendente godservaring.
Wow! Dit overtreft je stoutste verwachtingen. De ultieme en alomvattende godheid heeft een officieel adres en een alleenverdeler in India. De Indische fiscus toont ook interesse in dat gouden ei en lanceert diverse raids op de familie. De huiszoekingen leveren een berg cash, goud en diamanten op en brengen een complex web van trusts, bedrijven en vastgoed aan het licht.
Wie is hier eigenlijk de kip met de gouden eieren? Photo by Rhii Photography on Unsplash
Net als vader Kalki, zal zoon Krishna zijn goddelijke missie ter harte nemen. Hij zal zijn vele volgelingen effectief ‘verlichting’ schenken. Niet in spirituele maar in financiële zin. De volger is de ware kip met de gouden eieren. Verlichting wordt oplichting.
Tot daar volgt O&O het banale scenario van elke sekte of religie: “Get Rich Quick!” Maar het draait niet alleen om geld. Naast fiscale fraude bezondigt de beweging zich ook aan filosofische fraude. De verspreiding van foute ideeën en de perversie van de mooie menselijk geest is veel erger dan de verloren spaarcenten. Het loont de moeite om deze ideeën te analyseren omdat zij symptomatisch zijn voor het idiote politieke en pseudo-spirituele gedachtegoed van dit nieuwe tijdperk. Krishna beweert:
We are a Philosophy & Meditation School for TRANSFORMING CONSCIOUSNESS: (a) Transform disconnection to connection, (b) division to oneness, (c) suffering to a beautiful state.
Het begint al goed: ‘Bewustzijn Transformeren’. Een flater van formaat omdat de kern van de hindoe eenheidsfilosofie is dat alles transformeert, behalve … bewustzijn. Meer over het non-dualisme van de vedische traditie vind je in bijlage (3). Koppel daaraan de opmerkelijke bewering van Krishna dat hij god gezien en gesproken heeft, en je weet dat hij de Veda’s waarop hij zich beroept nooit gelezen heeft, zelf geen bal begrijpt van zijn ‘eenheidsveld’ en vermoedelijk nog geen minuut gemediteerd heeft. Hij heeft vooral verstand van vastgoed.
Wat daarop volgt zijn afgeleiden van die ene basisfout. Als je fundamenteel niet begrijpt waar ‘eenheid’ naar verwijst, dan leef je in de illusie van een gebroken werkelijkheid van aparte dingen die dringend gefixt moeten worden. Dan denk je ten onrechte dat je de verbroken verbindingen tussen alle dingen en wezens moet herstellen, de verdeeldheid om moet buigen naar eenheid en het lijden moet transformeren in een mooie ‘gelukkige staat’. Dat is wat de mensen al duizenden jaren vergeefs proberen via religie, politiek activisme en psychotherapie. Maar het kan niet werken omdat de nobele inspanning om je persoonlijk lijden en/of de grote wereldproblemen te fixen het probleem ongewild in stand houdt. Mekaar de hand geven getuigt van goede wil en een goed hart, maar er is meer nodig dan alleen maar goede intenties: hoger inzicht. Geen conventionele kennis maar een metavisie die je via meditatie ontwikkelt.
Preetha is slimmer dan haar (zaken)man en mag vaker het woord voeren. Zij presenteert haarzelf als filosofe en mystica en pretendeert de mensen naar ‘wetenschappelijke en transcendentale dimensies van bewustzijn’ te kunnen leiden. Iets dat helemaal niet kan omdat bewustzijn dimensieloos is. ‘Transcendentale dimensies’ zijn slechts ervaringen of objecten binnen bewustzijn. Haar verhaal is wetenschappelijk niet onderbouwd. Zij is zwaar gebuisd als filosofe of mystica maar wel geslaagd als zakenvrouw. Haar populaire filmpje op TEDx verraadt waar het op staat, zij verkoopt de banale prietpraat die je vind in alle feel-good en glossy vrouwenmagazines: “How To End Stress, Unhappiness, and Anxiety to Live in a Beautiful State”. De mystieke saus die zij erover giet is haar unique selling proposition. Miljoenen mensen willen je geluk verkopen en leren je omgaan met stress en angst. Maar hoeveel van die mensen kunnen zeggen dat zij door Het Gouden Ei werden uitverkoren om ons de Vier Heilige Geheimen te brengen?
The Four Sacred Secrets is het boek van Preetha en haar man. Op Amazon wordt de link gelegd met een andere new age bestseller, The Four Agreements. Geen goed voorteken omdat dit boek geschreven werd door een plastic shaman (4). Wat schrijft Preetha in de inleiding van haar eigen boek? Haar intro barst van new age materialisme en coaching ideeën en start met een dichterlijke beschrijving die alle denkbare knopjes van de naïeve spirituele zoeker moet indrukken:
Zij opent de deur naar haar terras en begroet de lucht, de bries, de geur van de aarde, wolken, druppelend water, kikkers, haar zintuigen ontploffen van genot, zij wordt overspoeld door gelukzaligheid en ervaart diepe kalmte. Haar CFO belt uit LA om te praten over haar nieuwe meditatie app. Tijdens heel de conversatie ervaart zij de innerlijke stilte … en de woorden vloeien uit haar mond.
Wat een fake bull...t, de Bollywood interpretatie van mystiek. Bij de eerste paragraaf valt ze al door de mand. ‘Gelukzaligheid’ en ‘Stilte’ zijn twee woorden die mystici vaak in de mond nemen. Maar wat Preetha in haar openingsscène beschrijft heeft hier niets mee te maken. Dat doet me denken aan de intro video van de One&Only resorts. De eerste slogan die je op hun website vindt klinkt spiritueel: Ignite Your Soul. Ik ken deze luxe resorts en ze zijn even exceptioneel als egostrelend. De One&Only merknaam lijkt toevallig sterk op de O&O beweging van K&P. Preetha lijkt op sommige klanten van dergelijke resorts, de verwende, verwaande en megalomane nouveau riche. Zij delen dezelfde dwaze egoïstische mindset. Om nog maar te zwijgen over de oorsprong van haar familiefortuin. De moderne Indische mystica loopt niet langer rond in stinkende slums om zich over de allerarmsten te ontfermen, zij is kosmopolitisch en geniet van zakelijk succes op haar veranda. Preetha begint sterk.
Vervolgens stelt ze enkele retorische vragen: “Why does life not always seem so effortless?” ‘Inspanningsloos’ is een term die je in meditatie vaak zal horen. Het betekent niet dat je een mooi leventje leidt maar verwijst naar een inherente kwaliteit van bewustzijn.
Why is progress on our climb to achievement so slow …? Snel naar de top willen klimmen, de typische waan van de gehaaste new ager.
… our goal is to help you go beyond the mediocre and awaken to a power that is much greater than any technique you can master—a power that will enable you to create a life of great prosperity and great love. You need only unlock it. Een discours dat je even goed in een succes coaching seminarie hoort. Grote welvaart is geen spirituele doelstelling en liefde kan je niet ‘ontgrendelen’.
… the power of a transformed consciousness. Bewustzijn laat zich niet transformeren.
… we’re not talking about retraining the mind or embracing better habits; we’re talking about nothing less than transforming the way you experience reality. The way you experience yourself. The world around you. Everything. Hier gaat ze voorbij aan de essentie van spiritualiteit en zet ze de zoeker op een verkeerd spoor. De manier waarop ‘jij’ de werkelijkheid, jezelf of de wereld ervaart mag en zal maar hoeft zelfs niet te veranderen. Het is slechts ‘ervaring’ en niet eens relevant.
De kern van meditatie is zelf-onderzoek. Wie of wat ben jij? Wie is degene die de werkelijkheid, de wereld en het ‘zelf’ ervaart? Wie ervaart veranderingen in ‘zijn’ perceptie? Panta rei, alles verandert … behalve de stille getuige op de achtergrond. De ‘kenner’ is onveranderlijk. Dat is de enige juiste focus, niet de steeds veranderende inhoud van je ervaring. Waarom noemen sommige mystici God “the Great Overseer’’ of het Alziend Oog? Dit is een doordenkertje en een bijzonder leuke hint.
What would it mean to experience life in a completely different way? To feel as if new parts of your brain have been activated and revved up? To see opportunity where you only saw obstacles? To sense that finally time and fortune are on your side? Een typische coaching truc. Je vraagt aan iemand om zich de situatie van zijn dromen levendig in te beelden. Je vraagt hem hoe het aanvoelt. De hersenen maken geen verschil tussen echte of ingebeelde situaties. Je traint je brein op die manier om het gewenste succes te bereiken.
What would be possible with such a powerful consciousness? Power? Weer een egotrip.
… “consciousness upgrade.” Het beeld van de menselijke geest als een computer die je kan programmeren en waarvan je de software kan upgraden. Dit is coaching en NLP, zeker geen spiritualiteit.
… all strategies pale in comparison with the insights and the magic that unfold in their lives as a result of awakening to the sheer power of consciousness. Coaching taal, magisch denken en macht, nog meer egotripperij.
Think of this book as a guide to unlocking the awesome potential of human consciousness. Tragically, most of us have never been taught to tap into this deep source of wisdom. No wonder we spend so much time plotting and planning for happiness or achievement as if they were guests who can never be convinced to stay for a cup of tea! Meer Amerikaanse coaching taal. Is Preetha of Tony Robbins hier aan het woord? Achievement is van geen belang en geluk is geen gast die je moet overtuigen om bij jou te blijven. Geluk is jouw tijdloze natuur en kan derhalve niet ‘bereikt’ worden.
In the pages that follow, we will share with you four sacred secrets, which will attune you to the great power of consciousness. Each secret is followed by a life journey designed to set you free of all that is preventing you from realizing your dreams, from accessing expansive states of consciousness, and from truly connecting with your loved ones. Coaching taal die je bevestigt in de illusie dat je expansieve bewustzijnsstaten moet bereiken.
The great reward of a transformed consciousness is that you will come to experience a way of being in the world that Krishnaji and I call a “beautiful state.” From such a state, life feels joyful and effortless. Opportunities start to flow into your life with ease. Random strangers become friends and supporters. Help comes to you at every step of the journey. No more do you find yourself feeling stuck. Your intuition is awake. Onzin over transformatie, beloning en synchroniciteiten. Dit zijn valse beloftes. Niet in de zin dat je geen vreugde of synchroniciteiten zal beleven, want die komen zeker. Beginnende zoekers zijn vaak verwonderd over de magische voorvallen en ontmoetingen die zich in hun leven voordoen als ze de spirituele toer voor het eerst opgaan. Die zie je dan als bewijs dat je goed bezig bent. De belofte is vals in de zin dat je tijdelijke schimmen najaagt. New agers ondergaan vele diepe transformaties, zijn druk bezig met opkuiswerk en zelfverbetering en voelen continu geweldige energieën. En toch gebeurt er niets, je maakt gewoon veel wind en je blijft achter je staart aanlopen. Waarom? Omdat je de verkeerde kant uitkijkt. Je bent gefocust op steeds veranderende ervaringen in plaats van wat onbeweeglijk is: het oog van de storm.
The insight at the heart of this book is simple enough: there are only two states of being, a suffering state and a beautiful state. One state creates an energy field of chaos around you. The other welcomes harmonious happening into your life. Therefore, the most important choice any of us can ever make is “In which state do I want to live?” Foute vraag. Meditatie leert je net het omgekeerde aan: keuzeloos gewaarzijn. Plus een simplistische en foute focus op ‘slechts twee staten’, een goede en een slechte. Dit houdt je gevangen in het grote gevecht tussen goed en kwaad. Het kan niet werken omdat mooie en lelijke staten elkaar onvermijdelijk blijven afwisselen. Het is een natuurwet en even zeker als het dagelijks opkomen en ondergaan van de zon en het feit dat je de twee polen van een magneet niet kan scheiden. Jezelf fixeren op dit dualisme en de illusie koesteren dat je één pool van de magneet kan elimineren is net de bron van ons lijden.
But this idea also presents a question: Once we make the choice, can we walk around in a beautiful state all the time? No, we cannot. A choice alone is not enough. We must first understand that suffering states are often unconscious and deeply ingrained. Hier anticipeert ze op de kritiek dat haar systeem niet werkt. Het zal niet de fout van haar methode zijn, maar van het feit dat er nog onbewuste inhouden zijn die getransformeerd moeten worden. Bewust de juiste keuzes maken is dus niet genoeg. En zo blijft dit pseudo-therapeutisch systeem zichzelf eeuwig voeden, want er komt geen einde aan de issues en de diepe trauma’s in de onbewust lagen van je geest. Als je je persoonlijke issues en je innerlijk kind hebt aangepakt, dan krijg je te maken met de erfenis van je familie en je verre voorouders. Als je daarop uitgekeken bent kan je aan de slag met de collectieve issues en de universele archetypes. Het is een Sisyphusarbeid. In meditatie gaan we hier niet op in, we doorbreken deze eindeloze cyclus van vallen en opstaan.
If we don’t learn to free ourselves from suffering states, they’ll come back time and time again until our baseline mood is sadness, irritation, or anger. From such wounded places, we cannot create lasting happiness, relationships, or wealth. Even if we use our frustration to drive us forward, our accomplishments bring us little lasting satisfaction. Or, even worse, our rise to the top comes at such a steep price that we find ourselves asking: Was it even worth it? Hier dekt ze haarzelf weer in want ze weet dat ze jou geen blijvende voldoening kan bieden. Ze motiveert je bijgevolg om verder te doen. Want, oh horror, je zou het weleens in je hoofd kunnen halen om de opmars van je ego naar de top te staken.
At that point, meditation, chanting, or vacations can feel like tossing ice cubes into a volcano. We need more than balms; we need transformation. Dit is bijzonder venijnig en pervers, ook al beseft ze dat zelf niet, want hier vergelijkt ze meditatie, de werkbare tool die alle grote wijzen aanreiken, met een ijsblokje dat je in een vulkaan gooit. Zij biedt het new age wondermiddel aan dat veel krachtiger en sneller is dan die moeizame meditatie: transformation of consciousness. En dan zal het universum jouw liefdevolle vriend worden die je op magische en machtige wijze zal steunen. Wat die fameuze transformatie dan wel mag zijn is niet 100% duidelijk. Maar ja, gods wegen zijn ondoorgrondelijk. Wat wel duidelijk is, is dat jouw klim naar de top een gouden ei zal kosten.
De Kalki & Krishna family business is één uit de duizend voorbeelden van nep-goeroes. De hebzucht druipt ervan af en de schandalen vind je in de pers. Het merkwaardige aan hun case is dat wat ze doen zo openlijk dom en corrupt is en dat westerlingen met een voorbeeldfunctie er niet alleen in trappen, maar ook nog eens meedoen. Achterlijk bijgeloof wordt met moderne marketing en motivatie tricks gepimpt. Dat toont nog maar eens aan hoezeer de new age onzin onze maatschappij heeft geïnfiltreerd en hoe dwaas new age auteurs kunnen zijn. Lees de Veda’s en gooi Preetha’s boek in de vuilbak.
Met Kalki Bhagwan & co zakten we naar een laag intellectueel niveau. Er zijn nep-goeroes met veel meer inhoud, humor en talent. Ik denk aan die andere Bhagwan of godman: Rajneesh of Osho. Hij was filosoof en schreef best wel mooie en inspirerende boeken over uiteenlopende spirituele tradities. Ik zag zijn werk als het opsteken van een gigantische middenvinger naar het establishment. Voor velen werkte dit bevrijdend. Je was voor of tegen. Het onverhoopte succes steeg Osho naar de kop, hij raakte onderweg elk contact met de realiteit en de pedalen kwijt en sleurde volgelingen mee in zijn val. In elke sekte heb je een groepsdynamiek omdat een nep-goeroe alleen helemaal niets vermag. Het zijn de verblinde volgelingen die hem power geven. De twee partijen zijn codependent. Het nadelige effect van een grote groep bewonderaars op een centrale figuur valt niet te onderschatten. Ik heb sympathieke kerels zien starten en later, mede onder invloed van hun entourage, kleine monsters zien worden. De Netflix serie Wild, Wild Country (5) is het bekijken waard. Het illustreert de tragi-komische dynamiek waaraan elke gekke sekte of doodserieuze religie vroeg of laat ten onder gaat.
Osho heeft nu een kloon, doch met een pak minder talent, die zich Sadhguru noemt. Deze hoogste titel die feitelijk ‘god’ betekent laat weer het ergste vermoeden. Jaggi Vasudev is een gladde prater en zijn oppervlakkig gebabbel is populair op youtube. Maar zodra je een beetje gaat graven ontdek je dezelfde mix van geldzucht, uitbuiting, manipulatie, bijgeloof, kuddegeest, vastgoed belangen, zware politieke connecties plus het ongeloofwaardig verhaal van zijn jonge vrouw die op vreemde wijze sterft (7). Wat Sadhguru over verlichting vertelt is stupide, zo moet hij zijn meest geavanceerde discipelen ‘vastpinnen’ (peg them down) opdat ze niet ogenblikkelijk dood zouden vallen bij het bereiken van de ultieme staat van verlichting. Verlicht worden eist een hoge tol van je lichaam en daarom sterven al die grote meesters op jonge leeftijd, aldus Jaggi. Hilarisch. Handig ook om uit te leggen dat niemand onder zijn volgelingen verlicht raakt. Die man bakt er niets van, hij heeft geen flauw benul van echte yoga of meditatie en verzint er maar op los. Het feit dat Sadhguru een chouchou is van het establishment (hij sprak voor de VN en het WEF), neemt de laatste twijfel over zijn ware aard weg. Fake and evil yogi alert. Run away.
Er zijn nog andere levende hindoe legendes die vriendjes zijn met de eerste minister van India en de Verenigde Naties toespreken (8). Als de Belgische politici je ergeren, troost U, want in grote landen als India is de situatie vele malen erger. Onze very middle class politici vallen best mee in vergelijking met de leiders in kaste-maatschappijen waar de kloof tussen arm en rijk gigantisch is. Deze opportunisten deinzen er niet voor terug om de nationalistische religieuze sentimenten en geweld aan te wakkeren voor politiek gewin. Het spreekt vanzelf dat zij in al die nep-goeroes met hun miljoenen blinde volgelingen objectieve en nuttige bondgenoten zien. Old story.
The Myth of Enlightenment
Photo by Cole Keister on Unsplash
Het is typerend voor nep-goeroes dat hun ‘verlichting’, wat dit volgens hen ook moge betekenen, zelfverklaard is. In de oosterse tradities moest de bekwaamheid en de toestemming om te onderwijzen in de regel door gerespecteerde leraren of erkende autoriteiten geverifieerd en bevestigd worden. Meestal gebeurde dat na een jarenlange, strenge opleiding binnen een school, onder supervisie van een ervaren mentor. Dat is wat men ‘lineage’ of de lijn van overdracht van meester tot discipel noemt. Waarom? Omdat er zoveel verschillende niveaus van realisatie gedocumenteerd en in kaart gebracht zijn, en evenveel dwalingen. Je hebt een fail safe mechanisme nodig. Een officiële erkenning is op zich geen voldoende garantie. Maar in de old-school tradities had de leraar op zijn minst een degelijke theoretische bagage geërfd. De leraar was niet noodzakelijk verlicht maar kon de zuivere leer overdragen. De gouden regel was dat je geen letter van de originele teksten mocht veranderen. Dit om te vermijden dat onwetende leraren de leer zouden bezoedelen door er ‘nieuwe’ of ‘verbeterde’ versies van te maken. Tekstkennis, interne kwaliteitscontroles en examens zijn in deze nieuwe tijden niet gebruikelijk meer. Begrijpelijk, de meeste mensen die vandaag laten uitschijnen dat ze ‘verlicht’ zijn, zouden ogenblikkelijk door de mand vallen, een goed pak slaag krijgen, plus het advies om zeker nog enkele jaren te zwijgen.
Photo by Julie Laiymani on Unsplash
De gangbare mythe over verlichting is dat het een terminale staat is waarbij je perfectie en onfeilbaarheid bereikt. Het tegendeel is waar. Na een eerste ‘verlichtingservaring’ of innerlijke doorbraak is het juist opletten geblazen. Dan is het spirituele proces pas goed gestart en zal je zwaar getest worden. Zie het als een opening in jouw persoonlijke ‘bubbel’ waarlangs veel meer energie binnenstroomt dan gewoonlijk. Je krijgt daardoor een sterk geëxpandeerd identiteitsgevoel en een grondig getransformeerde visie van de wereld die je ten onrechte kan interpreteren als het overstijgen van je ego. Met die extra boost kan het twee kanten uitgaan. Het kan de verkeerde kant uitgaan en je ego extra versterken, dan krijg je ego-inflatie, het ‘redder’ syndroom of god-complex waar al die nep-goeroes aan lijden. Die mensen nemen zichzelf heel au sérieux, de wereld redden is immers een dood-ernstige zaak. Of het gaat de goede kant uit en je gebruikt die extra energie om je egoïsche zeepbel verder te doorprikken. Die mensen blijven met zichzelf lachen. Het duurt vele jaren vooraleer de onbewuste egoïsche neigingen en erfelijke residus uitgeraasd zijn. Wat men in yoga termen vasanas & samskaras noemt.
Hetzelfde ‘inflatie’ fenomeen dat de goeroes treft, raakt ook hun volgelingen. Zoekers die niet stevig gegrond zijn beginnen te ‘zweven’ wanneer hun ballon wordt opgeblazen. Dan worden ze heel geëxalteerd en beginnen ze bijvoorbeeld te prediken. Maar elke inflatie wordt onverbiddelijk door deflatie gevolgd. De ballon loopt na een tijdje leeg en de discipel valt terug naar beneden, hij ‘crasht’ en dat doet pijn.
Nep-goeroes zijn evenals psychopaten vampieren die zich voeden met de energie van hun slachtoffers. In een eerste stadium verleiden ze hun slachtoffers door hen een fantastisch goed gevoel te geven. Nadat zij iemand aan de haak geslagen hebben start het omgekeerde proces, het slachtoffer wordt letterlijk en figuurlijk ‘leeggezogen’.
De ogen zijn de spiegel van de ziel. Kijk goeroes en volgelingen altijd goed in de ogen. Het toont meer dan wat ze zeggen. Het lichaamsgevoel zal je kostbare feedback geven.
Photo by Zdeněk Macháček on Unsplash
De zeepbel of de bubbel is een simpel maar mooi beeld voor het ego. Valse leraren maken van dat arme ego vaak het zwarte schaap. Dat is fout. Het ego an sich is geen probleem, wel de identificatie ermee. Als we van het ‘doorprikken’ van je ego-bubbel spreken is dat figuurlijk bedoeld. Het is niet de bedoeling om dat ego te ‘doden’. Het is zelfs niet mogelijk omdat het ego een fictieve constructie is. Jouw bubbel of celwand is niet alleen een beperking, maar ook een bescherming. Maak het ego niet slecht, hij vervult een belangrijke functie. In plaats van ‘doorprikken’ zou je het woord ‘doorzien’ kunnen gebruiken. Bekijk ‘verlichting’ als het volkomen helder en transparant worden van je bubbel. De lucht ‘binnen’ de zeepbel is dezelfde als de lucht ‘buiten’. Vrijheid is geen zelfmoord. Het is de vreugde van een volledig vrije expressie doorheen je unieke bubbel. Enjoy the ride.
Photo by Lewis J Goetz on Unsplash
Deze musing ging over nep-goeroes en hun magisch denken die het op een groot en onwetend publiek gemunt hebben. Je herkent ze onder andere aan het feit dat ze hun publiek infantiliseren, ze behandelen je als een kind: “Come, come my dear children.” Ze trekken kwetsbare of onzekere mensen aan die op zoek zijn naar een autoritaire, alwetende vader of liefdevolle moeder.
De goeroes die als voorbeeld werden genomen zijn populair en komen in gesprekken vaak naar boven. Ze kunnen enkel indruk maken als je niet veel weet over yoga en het hindoeïsme. Van zodra je in traditionele yoga en oude teksten duikt, begin je het verschil te merken. Ik kan het niet genoeg herhalen: Ken uw klassiekers.
Een volgend stuk zal gaan over goeroes die het gemunt hebben op een beter opgeleid en selectiever publiek dat in de ban geraakt is van de neo-advaita hype.
“Waarom bemoei jij je hiermee? De mensen moeten maar niet zo dom zijn! je bent negatief bezig, je hebt het recht niet om anderen te bekritiseren ...” zijn opmerkingen die ik vaak krijg. Laisser faire, laisser passer? Niet altijd. Soms laat je mensen beter in hun waan. Maar als je ernstige wantoestanden opmerkt, als bezorgde families vragen stellen over bepaalde goeroes, dan is het je verdomde plicht om kritisch te zijn en te waarschuwen tegen bekende oplichters. Ik hoop dat ik mijn kleine bijdrage kan leveren om oprechte zoekers onnodige financiële schade en psychische pijn te besparen. Ik heb genoeg leed gezien bij gebrainwashte volgelingen en hun entourage. Dat vele mensen oerdom zijn betwist ik niet. De vraag is hoe je daarmee omgaat. Er zijn genoeg slechte herders die de schaapjes misleiden. Dit vind ik zo goedkoop en flauw als levenshouding. Echte mensen proberen zich als goede herders te gedragen. Het bewust misleiden van mensen is even erg als het mishandelen van kinderen. Het feit dat het heel gemakkelijk is om mensen en kinderen te manipuleren betekent niet dat dit mag. Dit moet je altijd aanklagen, punt. Onze cultuur verschuilt zich achter subjectivisme en relativisme, de gemakzuchtige houding van domme mensen die zegt “ik heb mijn mening en jij hebt jouw mening” en “de waarheid bestaat niet, alles is even waar”. Op politiek vlak kan dit er nog door want daar steekt het toch niet zo nauw. Op spiritueel vlak heb je die luxe helemaal niet, want net zoals in wiskunde of exacte wetenschappen ga je ervan uit dat er een waarheid of een canon bestaat en heb je juiste en foute antwoorden. Enkel in Canada hebben ze de politiek correcte idiotie zo ver gedreven dat men wiskunde ziet als een sociale constructie en een symbool van blanke mannelijke onderdrukking. Ooit wordt het daar strafbaar om te zeggen dat 1+1=2.
Ik ben een grote fan van de vedische traditie en het ligt niet in mijn bedoeling om ermee af te rekenen, wel om oplichters aan de kaak te stellen. Ik heb ook geen persoonlijke rekeningen te vereffenen met malafide leraren. Ik maak je gewoon attent op het feit dat nep-goeroes de inspiratie en verantwoording voor hun excessen vaak halen in het exotische India. Lees de grote klassiekers, verdiep je in authentieke old-school yoga en advaita en mijd zelfverklaarde meesters die grandiose claims maken, in het bijzonder als ze populair zijn in de media en aanpappen met de politiek. Bekijk het als één groot en vermakelijk circus.
Weet dat geen enkele goeroe of entiteit een reële macht over jou kan hebben, anders dan de macht die je hem/haar/het zelf geeft.
Tot slot een tip. Denk nooit: “Dit zal mij nooit overkomen!” Want dat maakt de kans dat dit je overkomt juist groter. In de val trappen van een autoritaire en manipulatieve sekte overkomt zelfs de meest verstandige mensen. Sekten vind je niet alleen in het spirituele circus. De ‘gewone’ wereld zit er vol van. Denk je dat het financieel systeem, de verering van superrijken en geldzucht geen oplichting, sectair gedrag en blind geloof vormen? Lees dan mijn eerdere musings Monopoly en Jekyll & Hyde.
(*) filantroop of gemene oplichter?
Een tip: loop zo snel en zo ver mogelijk weg van mensen die zich ‘filantroop’ noemen. We leven in het beruchte Kali Yuga tijdperk where everything is backwards. Een kenmerk van de Kali Yuga is dat de betekenis van woorden systematisch wordt omgedraaid. Wie zich vandaag voor filantroop uitgeeft definieer ik als iemand die heel slechte dingen voor de wereld doet en mensen heimelijk veracht. Zijn goede doelen zijn cosmetisch. Hij houdt wel van het feit de mensen hem blind vereren en superrijk gemaakt hebben.
1. Life Mastery
Ik vond de training van Tony Robbins een zeer positieve boost in mijn jonge carrière. De interventies van top Wall Street brokers, voedingsdeskundigen, topatleten, topdokters en generaal Norman Schwarzkopf waren bijzonder interessant. Ik heb het in de tijd aan vrienden aangeraden die nadien ook tevreden waren met de feel-good effecten. Ik was ook bewust van de schaduwkant van dergelijke events die LGAT of Large Group Awareness Training worden genoemd. Voor mijn kamergenoot was die peptalk een afknapper en hij is in veel slechtere staat weggegaan dan hij toegekomen was. Als je alle deelnemers rondom je enthousiast ziet juichen, klappen en in koor hun power move en winnaars kreet ziet slaken, terwijl je zelf in een zwart gat wegglijdt, dan voel je je pas een total loser. Motivatie trainingen in groep zijn geen one-size-fits-all oplossing. Dit heeft mij attent gemaakt op het feit dat je heel voorzichtig en integer moet omspringen met groepsenergieën en technieken die trance induceren, dit is spelen met vuur.
Het ‘fake it till you make it’ gehalte was mij ook opgevallen. Sommige hulptrainers gedroegen zich als clones van Tony Robbins, ze kopieerden letterlijk zijn woorden en mimieken en dat kwam een beetje zielig over. De technieken zijn nuttig maar het is niet de bedoeling om je eigen persoonlijkheid te verloochenen. De coaching filosofie is grotendeels gebaseerd op het kopiëren van het gedrag van succesvolle mensen, de behavioristische stroming binnen de psychologie en technieken als NLP. Die zaken kunnen helpen maar hebben stevige beperkingen. Het geloof in de maakbaarheid of programmeerbaarheid van de mens is vanuit spiritueel oogpunt redelijk naïef.
2. Rig Veda
De Rig Veda is één van de 4 Veda’s en ‘s werelds oudste Sanskriet tekst. Veda betekent ‘kennis’ in het Sanskriet. De Veda’s zijn oeroude meer tegelijkertijd super geavanceerde teksten. Zoals dat meestal het geval is met stichtende religieuze teksten, is de algemene interpretatie die men eraan geeft letterlijk en oppervlakkig, de spiegel van ons eigen onbegrip. Het is een misvatting om te geloven dat het hindoeïsme poly- of pantheïstisch zou zijn, in tegenstelling tot de monotheïstische westerse godsdiensten. Aan de bron van alle religies ligt een universele eenheidsvisie. Het hindoe pantheon is geen verpersoonlijking van natuurkrachten of abstracte kwaliteiten. De hindoe goden zijn secundair en even illusoir als de schepping. De Veda’s hanteren een metafysisch en onpersoonlijk godsconcept dat Brahman (met een ‘n’) genoemd wordt, niet te verwarren met de persoonlijke schepper god Brahma (zonder ‘n’). De non-dualistische visie maakt impliciet en integraal deel uit van de oeroude Veda’s. Ze zal een expliciete expressie vinden in de latere Advaita Vedanta. Advaita betekent ‘niet-twee’ en Vedanta betekent ‘het einde van de kennis’. Meer hierover in het volgend punt.
3. Non-dualisme
Bewustzijn zelf is tijdloos en onveranderlijk, enkel de inhoud ervan verandert. In meditatie leer je om het elementaire onderscheid te maken tussen ‘de kenner’ of het subject van je ervaring en ‘dat wat gekend wordt’ of het object van je ervaring. Zo word je de stille getuige van al je ervaringen, gedachten en zelfgevoel incluis.
Dit is een eerste goede stap richting bevrijding maar het is zelfs niet halfweg. Als stille getuige ben je nog steeds diep geworteld in dualisme: ik ben de stille getuige ‘hier’ van de wereld ‘daar’. Er is een duidelijk gevoel van afscheiding tussen ‘ik’ en wat ik definieer als ‘niet-ik’. In meditatie wordt het onderscheid tussen bewustzijn en ervaring steeds subtieler, totdat beiden versmelten.
Eenheid in meditatie betekent dat elk onderscheid tussen subject en object verdwijnt. De realisatie dat er alleen maar bewustzijn is. De ‘stof’ waaruit ervaring gemaakt is, is bewustzijn. Wat is een ervaring anders dan het bewustzijn dat je ervan hebt? We maken allerlei aannames over het bestaan van de wereld, de anderen en ons eigen persoontje. We denken dat die dingen echt bestaan, van mekaar gescheiden zijn en autonoom functioneren. In meditatie stellen we die evidenties in vraag.
Het onderscheid tussen subject en object is conceptueel. De ‘kenner’ en het ‘gekende’ zijn twee polen van een unitair proces dat ‘kennen’ wordt genoemd.
Contempleer de volgende uitspraak:
“Do not go with the flow. Be the flow.”
4. Plastic Shaman
The Four Agreements: A Practical Guide to Personal Freedom (A Toltec Wisdom Book) by don Miguel Ruiz
In The Four Agreements, bestselling author don Miguel Ruiz reveals the source of self-limiting beliefs that rob us of joy and create needless suffering. Based on ancient Toltec wisdom, The Four Agreements offer a powerful code of conduct that can rapidly transform our lives to a new experience of freedom, true happiness, and love.
Echte native elders noemen don Miguel Ruiz een ‘plastieken sjamaan’, met andere woorden ‘een oplichter’. Hij doet zich voor als een sjamaan, wat hij niet is, en beroept zich valselijk op de wijsheid van de Tolteken die al lang niet meer bestaan en waarvan zeer weinig bekend is. Hier is zelfs geen sprake van culturele appropriatie, de diefstal van het cultureel erfgoed van de natives zonder inwijding noch toestemming van hun elders, maar van een schaamteloos verzinsel. Miguel Ruiz en zijn familie gaan voor de poen. Ik heb vele traditionele sjamanen uit Noord, Midden en Zuid-Amerika ontmoet en heb hen nooit iets horen vertellen dat lijkt op wat er in The Four Agreements staat. Sommige sjamanen barsten in lachen uit als je dit boek ter sprake brengt. Anderen worden boos van zo’n aanfluiting en gebrek aan respect voor hun traditie. Wat er in dat boek staat is moderne ego-trip-psychologie, herken de typische coaching termen: self-limiting beliefs, powerful code, rapidly transform, new experience. Toltec wisdom? Hell no!
The Four Agreements van don Miguel Ruiz surft op de golf van populariteit van het neo-sjamanisme en emuleert het financiële succes van De Lessen van don Juan van Carlos Castaneda. Een andere notoire oplichter waarvan ondertussen bekend is dat zijn verhaal verzonnen was. Castaneda was een gevaarlijke sekteleider geworden die bij zijn volgelingen ernstige ravages heeft aangericht.
Het boek van Krishna & Preetha is van hetzelfde bedje ziek. Zij bedienen zich van het schitterend ancestraal erfgoed van India om het te verkrachten en te misbruiken als bron van persoonlijke verrijking. Pure misleiding. Ik heb er geen goed woord voor. Ze zullen een koekje van eigen deeg krijgen, want het karmisch tarief dat Accounting voor nep-goeroes hanteert is niet van de poes. Not a good plan.
5. The Guru : Exposing Cults & Spiritual Abuse by Be Scofield
Be is the anti-cult hero of the digital age”- Journalist Anke Richter
De meest interessante artikelen zijn:
Mooji: Becoming God: Inside Mooji’s Portugal Cult
Bentinho Massaro: Tech Bro Guru: Inside the Sedona Cult of Bentinho Massaro
Yogi Bhajan: Master of Deceit: How Yogi Bhajan Used Kundalini Yoga for Money, Sex and Power
Wie vragen heeft over het verband tussen sex en spiritualiteit kan het artikel over Alex Vartman en TNT (The New Tantra) lezen. Spiritualiteit en sex gaan niet goed samen. Het algemene advies is om die twee niet te vermengen. Ga vrij en verantwoordelijk om met sex zoals je dat met voeding doet, maar noem het niet ‘spiritueel’.
6. Wild Wild Country : Bhagwan Shree Rajneesh aka Osho
When a controversial cult leader builds a utopian city in the Oregon desert, conflict with the locals escalates into a national scandal.
Veel kijkgenot.
NetFlix Series -2018 - True Crime Documentaries
7. De mysterieuze dood van Viji, de jonge vrouw van Jaggi Vasudev
Viji, de 30-jarige vrouw van Jaggi, sterft tijdens een ‘ritueel’ in het bijzijn van haar man. Onze godman verklaart dit als een door zijn vrouw geplande mahasamadhi, het proces waarbij de meest volleerde yogis en grootste heiligen in nirvikalpa samadhi (of non-duaal bewustzijn) hun fysiek lichaam bewust en vrijwillig verlaten. Een uitzonderlijk fenomeen dat vergelijkbaar is met de parinibbana of bewuste dood van Boeddha. Viji’s verdachte dood was volgens Jaggi niets minder dan zo’n wereldwonder.
Die uitleg van Jaggi raakt kant noch wal, zowel vanuit een wetenschappelijk als vanuit een spiritueel standpunt. Wie dit nuchter en rationeel bekijkt zal dit verhaal afdoen als een fabeltje. Maar ook yogis met enige kennis van esoterische zaken zullen dit verhaal wegwuiven. Waarom? Viji was geen yogini en ze liet bovendien een 6-jarig kind achter. Een grote yogi die in mahasamadhi gaat wordt volgens de traditie niet gecremeerd maar begraven in een samadhi mandir, een soort tempel, graftombe of mausoleum waar zijn aanwezigheid na zijn dood voelbaar verankerd blijft. De reden waarom echte goeroes of heiligen niet verbrand worden, is dat zij hun fysieke lichaam tijdens hun leven al gezuiverd hebben met yogisch (geestelijk) vuur. Ze hebben ‘het grote werk’ van de innerlijke alchemie volbracht en ‘de steen der wijzen’ aangemaakt. Crematie is in India de gangbare norm voor gewone zielen, terwijl begrafenis het voorrecht is van de meest geavanceerde of bevrijde zielen. Tegen die traditionele regels in laat Jaggi het lichaam in allerijl cremeren. Dit gebeurt in het holst van de nacht, in het grootste geheim. Daarmee gaat Jaggi ook in tegen het expliciet en dringend verzoek van de vader om het lichaam van zijn overleden dochter niet te verplaatsen vooraleer hij haar gezien heeft. De vader zal zijn dochter niet meer zien. De overhaaste lijkverbranding zal alle sporen uitwissen en een autopsie verhinderen.
Jaggi had als Indiër nog een bijkomende reden om het lichaam van zijn vrouw snel te laten verdwijnen. Wij westerlingen weten niet zo goed wat er na de dood gebeurt. Maar in de Indische traditie waarop Jaggi zich zo graag beroept moet je belangrijke termijnen respecteren alvorens je iemand mag verbranden. Dit om een vlotte transitie van de ziel te faciliteren. Yogi’s zien bovendien aan de manier en de snelheid van de ontbinding van het lichaam welke graad van realisatie de overledene had bereikt. Het dode lichaam van grote heiligen zou zelfs het parfum van bloemen afscheiden, “de geur van heiligheid” noemen de christenen dat. Ik herinner mij een voorval waarbij een bekende Indische goeroe was overleden. Zijn lichaam werd opgebaard en vele mensen kwamen de laatste groet brengen. Een sadhu (heilige) kwam binnen, merkte een verdacht reukje en maakte meteen rechtsomkeer, hij wist genoeg. Na de dood van die bewuste goeroe zijn er heel wat onfrisse zaakjes aan het licht gekomen. Dit soort anekdotes maken deel uit van de charme of magie van India.
We keren terug naar Jaggi. Na de crematie vliegt/vlucht hij naar Amerika waar hij zich ‘ziek’ laat verklaren en onderduikt totdat de kust voor hem weer veilig is. De vader van zijn overleden vrouw dient namelijk klacht in bij de Indische politie en verdenkt Jaggi van moord. De vader had al diverse foute signalen opgemerkt. Zijn dochter had ruzie met haar man omwille van een affaire met een andere vrouw en op een dag hadden mensen haar zonder enige uitleg bewusteloos (gedrogeerd) bij hem thuis afgezet. De zaak zal uiteindelijk bij gebrek aan bewijzen geklasseerd worden. De volgelingen geloven het mahasamadhi verhaal. The show must go on.
Sadhguru live met achter hem het 112 voet of 34 meter hoge Shiva standbeeld..
Jaggi zal de traditionele kringen verder verbazen met het reusachtig Shiva standbeeld dat hij laat bouwen en inhuldigen in aanwezigheid van India’s eerste minister. Het consacreren of inwijden van een tempelbeeld is in het hindoeïsme, hoe kan het anders, een ingewikkeld proces dat door ervaren priesters met zorg en toewijding uitgevoerd moet worden. Maar Jaggi zal dit ancestrale proces heruitvinden en vertellen dat hij een drievoudige energetische vortex zal creëren, gebruik makende van zijn energie, die van zijn vrouw en die van een derde vrouw waarmee hij al een affaire had toen zijn vrouw nog leefde. De ‘ziekte’ die Jaggi in Amerika had geveld was volgens hem te wijten aan de vortex energie die de consecratie van zijn Shiva beeld van hem had opgeëist. Zelfs een traditionele hindoe snapt dit niet meer. Er zijn zoveel mooie tempels ter ere van Shiva in India, waarom zou je in godsnaam zo’n megalomaan beeld bouwen? Hindoes leren immers dat: “of all the forms of worship, idol worship is the worst”. De welopgevoede hindoe weet ondertussen dat zijn religie symbolisch bedoeld is. De Indische oppergod Shiva is het archetype van de yogi, hij vraagt innerlijk werk, geen uiterlijk vertoon. De verering van Shiva is in tegenstelling tot die van mindere goden (die uiterst complexe rituelen eisen) daarom heel simpel, een bloemblaadje volstaat. Shiva vraagt niet meer dan toewijding aan het leven en een zuiver hart. Shiva vereren betekent het leven, de anderen en jezelf eren en daarvan krijg je heel veel positieve energie terug. Als een rituele handeling jouw energie opvreet en je ziek maakt, dan ben je waarschijnlijk verkeerd verbonden, je hebt de dark lord aan de lijn. Sorry, wrong number.
De illiterati zullen ongetwijfeld een positieve eerste indruk van Jaggi hebben. Hij lijkt best wel sympathiek, een vlotte, verstandige spreker met humor en een zekere verve. Maar achter het publieke imago van de populaire en progressieve hindoe goeroe schuilt een regressieve verkoper van anti-hindoe ideeën. Noem dit zoals je wil, zwarte magie, verbeelding, verzinsel of bijgeloof, wat Jaggi werkelijk doet is niet geloofwaardig.
En dan bedenken dat wij, rationele westerlingen, deze man niet alleen au sérieux nemen, maar ook een publiek forum geven in het kader van:
De VN’s Millennium World Peace Summit in New York (United Nations)
Het MIT in Boston (Massachusetts Institute of Technology)
Het Britse Hogerhuis of House of Lords
Het IMD in Lausanne (Institute for Management Development)
Het WEF in Geneve (World Economic Forum) in 2007, 2017 en 2020.
Wereldleiders in maatpak de ban van een nep-goeroe met tulband. Bravo.
Birds of a feather flock together.
8. Heilige Hel: Amma & Het Boeddhaveld
Om deze musing over horror in het heilige wereldje af te sluiten, hierna enkele links.
Een eerste reeks over Ammaji, the hugging saint, en het controversiële boek Holy Hell dat over haar verscheen. Zij is de alom geliefde hindoe moeder die miljoenen mensen omhelst. Beste maatjes met de hindoe politici, betrokken bij liefdadigheid en regelmatig uitgenodigd om voor internationale organisaties zoals de VN te spreken.
Vervolgens een link naar een documentaire, ook Holy Hell genaamd, die de dynamiek van een sekte blootlegt. Daarin zie je hoe een creepy sekteleider uit Los Angeles erin slaagt om lieve mensen voor zijn kar te spannen.
A. Ammaji, the hugging saint
The Hugging Saint (Rolling Stones Magazine)
Holy Hell: A Memoir of Faith, Devotion, and Pure Madness by Gail Tredwell
Blowing the Whistle: Hugging Away Your Personhood by Bronte Baxter
Amma Truth: rechtzetting door de Amma beweging, onder andere:
Een antwoord gericht aan de Belg Peter Roozendaal
De officiële excuses van de voormalige eigenares van het anti-Amma forum
Amma’s Personality - Psychological analysis and reflections - by Dr Jacques Vigne psychiatrist, writer on India and psychological
B. Buddhafield
‘Holy Hell’: How One Man Documented 22 Years Inside a Sadistic Cult
Bekijk hier de officiële trailer op Vimeo.
“He was grooming me. I didn’t see it then, but it’s so obvious now. I wanted a mentor; a teacher. When I got around him more, that’s when I was like, ‘Oh my God, he’s an asshole.’”
PS: Ik kies geen partij en zeg zeker niet wat je moet geloven, hoor de twee kanten van het verhaal en vorm je eigen volwassen mening. Dit is een oefening in discriminatie, de basis van meditatie. Maturiteit houdt in dat je elk dogma of denken op basis van autoriteiten buiten jezelf laat varen. Ik ben helemaal geen autoriteit. Ik deel gewoon mijn ervaring en gooi af en toe de knuppel in het hoenderhok. Ik heb liever dat je het grondig met me oneens bent dan dat je mij gelooft. In meditatie verifieer je alles zelf en wil je niet afhankelijk zijn van de mening van een grote kudde of een kleine denkpolitie. Kom in je eigen gevoel, kracht en intelligentie en denk zelf na. Je eigen geloof durven blootstellen aan stevige kritiek en het door elkaar schudden van je heilige huisjes werkt bevrijdend. De waarheid zal altijd blijven staan. Het zijn de leugenachtige constructies die in mekaar storten als je ze aan een gespierd onderzoek onderwerpt.
“Those who seek happiness in pleasure, wealth, glory, power, and heroics are as naive as the child who tries to catch a rainbow and wear it as a coat.”